Van stikstofdoelen naar emissiedoelen

Minister Wiersma (LVVN): “Ik ben heel blij met dit wetsvoorstel, want hiermee maken we de omslag van sturen op stikstofneerslag, naar sturen op stikstofuitstoot. Op dit moment hebben we te maken met bewegende doelen, en daar kan je heel moeilijk beleid op maken. Wat je uitstoot, dáár heb je grip op. Daarom gaan we over op emissiebeleid. Want als ondernemer heb je regie op wat je uitstoot, niet op wat er neerslaat”. 

Van neerslag naar uitstoot
Het kabinet wil af van de kritische depositiewaarde (KDW) als omgevingswaarde in de wet, omdat het een ‘te bewegelijk’ doel is. De KDW is een wetenschappelijk bepaalde grens, waarboven stikstofneerslag schadelijk kan zijn voor de natuur. Per type natuur is die grens verschillend. In de omgevingswet zijn doelen opgenomen gericht op het verminderen van de stikstofneerslag. Deze doelen zijn gebaseerd op de KDW.

De opgave die uit de doelen voortvloeit is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Consistent en langjarig beleid voeren als de omvang van de opgave tussentijds wijzigt is onmogelijk, benadrukt het kabinet. De huidige doelen worden door het kabinet niet langer als haalbaar beschouwd. Dit mede vanwege de sociale, maatschappelijke, financiële en economische gevolgen van de stikstofmaatregelen. Door de focus van neerslag naar uitstoot te verleggen ontstaat meer grip op de opgave.

Juridisch houdbaar alternatief
De afspraak om de KDW-doelen uit de wet te halen en te vervangen door een juridisch houdbaar alternatief is in het regeerprogramma opgenomen. Als alternatief kiest het kabinet emissiedoelen die in een wettelijk verplicht programma worden opgenomen. Daarnaast zal het wettelijke programma ook maatregelen bevatten om aan die doelen te voldoen. Een programma zal ervoor zorgen dat maatregelen goed op elkaar afgestemd zijn en dat er wordt bijgestuurd als dat nodig is.

De huidige wettelijke doelen hebben ook een bijbehorend programma, namelijk het Programma Stikstofreductie en Natuurverbetering (PSN). Het wettelijke programma zal een aanvulling en actualisatie zijn van het huidige PSN. Bovendien zal het maatregelen bevatten waartoe de Ministeriële Commissie Economie en Natuurherstel (MCEN) besloten heeft om Nederland weer van het stikstofslot te krijgen. Er wordt daarbij rekening gehouden met de Europese afspraken.

Vervolg
De internetconsultatie voor het wetsvoorstel loopt van 14 juli 2025 tot en met 24 augustus 2025. Het is de verwachting dat het wetsvoorstel eind 2025 naar de Tweede Kamer wordt verzonden voor behandeling. De wet is van kracht zodra de Tweede en Eerste Kamer hebben ingestemd én de wet is gepubliceerd.

Het wettelijk verplicht programma wordt parallel aan de internetconsultatie verder uitgewerkt. Hierdoor kan ook toekomstige besluitvorming van de MCEN worden meegenomen.