Vlaams stikstofdecreet heeft impact op overdracht van nutriëntenemissierechten

Sinds 1 januari 2007 heeft elke veehouder in Vlaanderen nutriëntenemissierechten nodig om dieren te houden. Dit zijn individuele verhandelbare rechten die op basis van mestproductie bepalen hoeveel dieren het bedrijf mag houden. Met dit systeem van verhandelbare rechten wil de overheid het mestoverschot beperken door een stijging van het aantal dieren te voorkomen, maar zonder afbreuk te doen aan de groeikansen van individuele bedrijven.

Er zijn in Vlaanderen nutriëntenemissierechten voor runderen, varkens, pluimvee en rechten van overige diersoorten. Daarnaast zijn er ook vrij invulbare nutriëntenemissierechten die voor alle diersoorten benut kunnen worden. Verder bestaan er ook nog nutriëntenemissierechten na bewezen mestverwerking. Deze rechten bestaan sinds 2008 en bieden boeren de kans te geven hun veestapel uit te breiden mits zij de mest van die dieren laten verwerken. Het zijn rechten die enkel overdraagbaar als de andere veehouder ook de verwerkingsplicht voor mest overneemt. Om te voorkomen dat de veestapel verder groeit, heeft de Vlaamse regering in het najaar van 2021 besloten de om het systeem van nutriëntenemissierechten na bewezen mestverwerking op te heffen.

Ook voor het stikstofdecreet van kracht werd, werd in verschillende gevallen een reductiepercentage van 25% toegepast op nutriëntenemissierechten bij de overdracht van een bedrijf. Met het stikstofdecreet zijn de uitzonderingen op die regel echter veel beperkter geworden. Bij overnames in tweede graad wordt het reductiepercentage voortaan wel toegepast. Ook overnames waarbij gekozen wordt om 25% van de mest te verwerken, zijn niet langer mogelijk. Hetzelfde geldt voor startende landbouwers. Daarbij werd bij overdracht in het verleden geen 25% van de rechten geschrapt. Dat gebeurt wel als het stikstofdecreet van kracht wordt. Ook zijn er straks geen vrij invulbare nutriëntenemissierechten meer over te dragen.

Binnenkort  zal de Vlaamse Mestbank ook communiceren over de afroming van de slapende nutriëntenemissierechten, zoals in het stikstofdecreet is aangekondigd. Dat zijn rechten die gedurende de kalenderjaren 2020, 2021 en 2022 niet zijn ingevuld. Concreet wordt voor elk van deze drie jaren het aantal ingevulde nutriëntenemissierechten bepaald. Vervolgens wordt het gemiddelde van die drie getallen genomen. De gemiddelde invulling wordt vervolgens met 10% verhoogd. Ligt dat cijfer lager dan het totale aantal rechten van een bedrijf, dan wordt het verschil afgeroomd. De landbouwer krijgt een vergoeding van één euro per initieel nutriëntenemissierecht dat van rechtswege geannuleerd werd.