Nederland heeft in 2019 nieuwe exportmarkten voor dierlijke mest nodig
Het Nederlands Coördinatiecentrum Mestverwerking (NCM) heeft de landelijke inventarisatie mestverwerking 2018 uitgevoerd. Doel van deze rapportage is om inzicht in marktinformatie te verkrijgen en te verspreiden en om zicht te krijgen op mogelijke knelpunten en uitdagingen rond de afzet en verwerking van mest. Besloten is om voor de inventarisatie geen enquête te houden, zoals in voorgaande jaren, maar zoveel mogelijk te werken met geregistreerde, openbare cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland RVO.nl, het Centraal Bureau voor de Statistiek en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), aangevuld met andere bronnen. Het NCM voorziet in 2019 een tekort voor verwerking en export van fosfaat uit dierlijke mest. De sector zal nieuwe exportmarkten moeten vinden.
De totale mestproductie in Nederland, uitgedrukt in kilo's fosfaat daalde van 175,2 miljoen kilo in 2016 naar 169,0 miljoen kilogram in 2017. De beschikbare plaatsingsruimte voor fosfaat op landbouwpercelen in Nederland nam toe van 134,3 miljoen kilo in 2016 tot 135,4 miljoen kilogram in 2017. Het nationaal fosfaatoverschot is daardoor in 2017 gedaald naar 47,7 miljoen kilo fosfaat.
In 2017 voldaan aan mestverwerkingsplicht
De daling van het nationaal fosfaatoverschot is grotendeels het resultaat van lagere fosforgehaltes in diervoeder in combinatie met lager dieraantallen. De fosfaat plaatsingsruimte in Nederland vertoont in 2017 een lichte stijging. De in 2017 gerealiseerde export en mestverwerking is met 1,1 miljoen kilo fosfaat gedaald tot 55,4 miljoen kilo. De hoeveelheid fosfaat waarvoor een mestverwerkingsovereenkomst is geregistreerd bedraagt 47,9 miljoen kilo. Hiermee is op nationaal niveau voldaan aan de invulling van de mestverwerkingsplicht.
Geen overschot in stikstof
De stikstofuitscheiding nam toe in 2017, bij een bijna gelijkblijvende plaatsingsruimte voor stikstof uit dierlijke mest in Nederland. Dit resulteert in een toename van het overschot aan stikstof in dierlijke mest van 45,2 miljoen kilo in 2016 naar 50,8 miljoen kilogram in 2017. De gerealiseerde export en mestverwerking is 68,2 miljoen kilo stikstof. De jaarlijkse export en verwerking van stikstof bedraagt in de periode 2014 - 2017 steeds meer dan het nationaal overschot.
183 erkende mestverwerkende bedrijven
Er zijn 183 bedrijven in Nederland die een erkenning hebben van de NVWA voor het be- of verwerken van mest in een biogas- of composteerinstallatie of voor de vervaardiging van organische meststoffen en bodemverbeteraars. Hiervan hebben 140 bedrijven een erkenning voor het produceren van verwerkte mest. Van de bedrijven met een biogasinstallatie voeren er 43 een mestbehandeling uit waarbij het product als onverwerkte mest moet worden verhandeld.
Iets minder export in 2017
De mestexport uitgedrukt in fosfaat is in 2017 met 1,7 miljoen kilogram gedaald ten opzichte van 2016 tot 40,2 miljoen kilo. Duitsland is, met 20,8 miljoen kilo fosfaat, voor de mestexport nog steeds het belangrijkste land. Dit betreft vooral gehygiëniseerde varkensmest, niet-gehygiëniseerde pluimveemest en gehygiëniseerde overige of gemengde mestsoorten. Naar Frankrijk wordt enkel gehygiëniseerde mest geëxporteerd, vooral van varkens en pluimvee. De Belgische exportmarkt bestaat grotendeels uit niet-gehygiëniseerde mest van zowel varkens, rundvee als pluimvee. De exporten van as en mestkorrels bedragen respectievelijk 8,7 miljoen en 6,5 miljoen kilo fosfaat.
Behoefte aan nieuwe afzetmarkten in 2019
De export van fosfaat in dierlijke mest is in de eerste drie kwartalen van 2018 met bijna 23% sterk gedaald ten opzichte van 2017. De daling komt met name voort uit een verminderde vraag vanuit Duitsland als gevolg van de aanscherping van het Duitse beleid medio 2017. Daarnaast heeft de Duitse mestmarkt te maken gehad met minder gunstige uitrijdcondities. De vooruitblik naar 2018 en 2019 geeft aan dat het nationale fosfaatoverschot naar verwachting zal dalen naar 46 miljoen kilo fosfaat in 2019. De geprognotiseerde export en mestverwerking lijkt in 2019 net onder 45 miljoen kilo fosfaat en daarmee ook onder het niveau van het nationaal fosfaatoverschot uit te gaan komen. De sector zal nieuwe exportmarkten moeten vinden om de export en mestverwerking op gelijk niveau met het nationaal fosfaatoverschot te brengen.
Meer informatie is te vinden in de Landelijke inventarisatie mestverwerking 2018 op de website van het NCM.
Bron:
NCM, 04/12/2018
Publicatie: 05-12-2018