Veel onduidelijkheid over natuurvergunning bij plannen voor mono-mestvergisters

In Drenthe zijn er verschillende boeren met plannen om mest te vergisten, bijvoorbeeld door hieruit groen gas te winnen. De vergunningverlening voor bouw van vergisters ligt er echter volledig stil. De omgevingsvergunning moet worden verleend door de gemeente. Als de bouw van een mono-mestvergister ook invloed kan hebben op de stikstofdepositie in een Natura 2000-gebied, is ook een natuurvergunning van de provincie nodig.

Geen enkele Drentse boer heeft momenteel bij de provincie een aanvraag voor een natuurvergunning lopen. Dat komt door een uitspraak van de Raad van State eind vorig jaar, waardoor het moeilijker is geworden om een vergunning te krijgen. Hierdoor moet bij een nieuwe vergunningaanvraag de volledige bedrijfsactiviteit opnieuw worden beoordeeld. Dat is voor veehouders een reden om op dit moment geen vergunningaanvraag in te dienen.


Een bedrijf uit Dwingeloo met ruim 800 koeien wilde  investeren in een mono-mestvergister. De gemeente Westerveld was akkoord met de plannen, maar de Natuurbeschermingswacht uit Meppel maakte bezwaar. De organisatie vond dat de gemeente Westerveld de vergunning niet had mogen verlenen omdat de vergister het milieu mogelijk belast. De rechter achtte het bezwaar gegrond. De gemeente had inzichtelijk moeten maken dat er geen 'significante gevolgen' zijn voor omliggende Natura 2000-gebieden.


De gemeente had in de beoordeling van de aanvraag geen oog voor de milieueffecten bij een mogelijke storing van de mestvergister. Wanneer er tijdens een storing te veel druk in de vergister ontstaat, wordt het overtollig gas afgefakkeld. Bij de verbranding van dit biogas komt zwavel en ammoniak vrij.


Wat de gevolgen van het affakkelen van biogas zijn voor kwetsbare natuur, was niet onderzocht. En dat had wel gemoeten, oordeelde de rechter omdat Natura 2000-gebieden in de omgeving van Dwingeloo al op hun maximum zitten van wat ze aan stikstofdepositie aankunnen. De gemeente Westerveld ging niet in hoger beroep.


De Drentse gemeente De Wolden wil op termijn het volledige gasnetwerk gevuld hebben met groen gas. Daarom worden projecten met mono-mestvergisters binnen de gemeente actief ondersteund. Boeren nabij Natura 2000-gebieden kunnen ook daar niet verder met plannen om hun agrarische bedrijfsvoering in combinatie met mono-mestvergisting toekomstbestendiger te maken, stelt de gemeente vast.


Gemeenten en provincie stellen vast dat voor het merendeel van de initiatieven pas duidelijkheid komt zodra er een geborgd maatregelenpakket ligt vanuit het Rijk en zodra vanuit de provincie ook heldere kaders en doelstellingen via een geborgde aanpak voor stikstofreductie en natuurherstelmaatregelen. Juridisch liggen er ook nog onbeantwoorde vragen over de effecten van mono-mestvergisting. De rechtbank Noord-Nederland heeft gevraagd om een deskundigenverslag van de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak.

Bron: RTV Drenthe, 20/10/2025
Publicatie: 21-10-2025