Versnellingsaanpak Emissiearme landbouw (provincies - LNV - veehouderijsectoren)

Een samenwerking tussen de twaalf provincies, LNV en de veehouderijsectoren met een focus op de 'blijvende reguliere landbouwer'. Het doel is om (technologische) oplossingen te ontwikkelen, te borgen en in de praktijk te brengen waarmee op haalbare en betaalbare manier emissies uit de landbouw worden teruggedrongen en de landbouw meer circulair wordt, en er een omgeving ontstaat waarmee (juridische) blokkades voor innovatie zo veel mogelijk worden voorkomen.
Op korte termijn worden projecten gestart aan de hand van vier innovatielijnen:
  • Sensoren en realtime meten van (nieuwe) emissiereducerende maatregelen: in de zandprovincies lopen diverse pilots om met sensoren emissies te meten. In de versnellingsaanpak ligt het accent op het op langere termijn meten van effecten van innovaties, waarbij nadrukkelijk aandacht is voor bijvoorbeeld de juridische borging.
  • Stalinnovatie i.c.m. mestverwaarding: inzet is om bij circa 10 mestvergistingsprojecten (individueel en collectief) een integrale aanpak van stalinnovatie en mestverwaarding door te ontwikkelen en een stevig netwerk te vormen. Met deze combinatie van stalsysteem en mestverwerking worden de emissies van stikstof en broeikasgassen gereduceerd en tegelijkertijd groen gas geproduceerd. Met het netwerk wordt een 'opwaartse spiraal' van leren en verbeteren nagestreefd om de beste voorbeelden te kunnen laten zien.
  • Bemesten in balans: ontwikkeling van een instrument voor een stoffenbalans voor de waterkwaliteit (het mestbeleid) om hier 'van middel- naar doelvoorschrift' te gaan. Het doel is dus om te komen tot een werkwijze, geschikt voor verschillende bedrijfstypen (bodemsoorten, teelten, intensief en extensief, e.d.), waarbij de teler zelf kan sturen op bodem, gewas en waterkwaliteit.  Dit zal waarschijnlijk zijn op basis van een balans van aangevoerde en afgevoerde nutriënten (stikstofbodemoverschot) aangevuld met nitraatmetingen. Naast het ontwikkelen van een instrument inclusief borging gaat het ook een praktische handvatten te bieden om er als teler mee aan de slag te gaan. Dit deel richt zich op de akkerbouw, vollegrondstuinbouw en grondgebonden veehouderij.
  • Nieuwe technologieën: Waar in de eerste drie sporen de nadruk ligt op bestaande technieken / oplossingen worden nieuwe technologieën en maatregelen in kaart gebracht. Veelbelovende oplossingen kunnen zo weer de basis vormen voor nieuwe pilots. Dit gebeurt in samenwerking met de regionale ontwikkelingsmaatschappijen (eerste aanspreekpunt is OostNL). 
Voor de drie eerste sporen zijn zogenaamde Fasttrack-projecten geselecteerd die als eerste worden ondersteund. Dit zijn praktijkrijpe of vrijwel praktijkrijpe technieken of combinaties van technieken die een doorbraak kunnen opleveren, in die zin dat ze zorgen voor substantiële reductie in emissies van ammoniak en broeikasgassen, en dat ze voldoen aan andere criteria. In het kort moeten deze oplossingen technisch, economisch, juridisch en maatschappelijk haalbaar zijn. Deze praktijkrijpe oplossingen lopen echter nog steeds tegen hobbels aan om breed uitgerold te kunnen worden, bijvoorbeeld in validatie/borging, regelgeving, vergunningen, of omdat er verderop in de keten ook wat moet gebeuren (bijv. mestverwaarding).
Later zullen via de zgn. gewogen aanpak andere innovaties worden opgepakt.

De versnellingsaanpak van de zandprovincies en sectoren is een integraal onderdeel van een grotere beweging waarin via een nieuwe nationale structuur (o.a. Regie-orgaan) richting wordt gegeven aan innovatie in de landbouw.
De bedoeling is dat deze innovatielijn een bouwsteen is van de uitwerking van het NPLG en de regionale xPLG's. 

De voortgang zal ook via www.innovatie-netwerk-landbouw.nl worden gecommuniceerd.
Een update van de koersnotitie (van begin 2024) is hier bijgevoegd. Hierin ziet u ook welke innovaties zijn geselecteerd en wat de stand van zaken en de concrete planning is.
Versnellingsaanpak Emissiearme landbouw (provincies - LNV - veehouderijsectoren)
Auteur: Jan Roefs
Publicatie: 04-04-2024